έως 20 ώρες μεσοπέλαγα. Τόσος χρόνος απαιτείται, σε ορισμένες περιπτώσεις, για μία απλή εξέταση σε ένα διαγνωστικό κέντρο. Υπάρχει μία μεγάλη μερίδα ανθρώπων που πρέπει να έχει προγραμματίσει μία εξέταση ρουτίνας, ημέρες νωρίτερα, ωστόσο κανείς δεν μπορεί να τους εγγυηθεί ότι θα καταφέρουν εν τέλει να είναι συνεπείς στο ραντεβού τους.
Είναι πολύ πιθανό την προγραμματισμένη ημέρα αναχώρησής τους να έχει απαγορευτικό λόγω καιρού. Συνεπώς, η εξέτασή τους θα πρέπει να αναβληθεί για την ερχόμενη βδομάδα, όταν δηλαδή θα πραγματοποιηθεί το επόμενο δρομολόγιο για το λιμάνι του Πειραιά. Με την προϋπόθεση ότι υπάρχει διαθέσιμο ραντεβού και εάν, φυσικά, ο καιρός το επιτρέπει.
Αυτή είναι η πραγματικότητα, με την οποία έρχονται αντιμέτωποι χιλιάδες συνάνθρωποί μας, άνθρωποι ηλικιωμένοι, με κινητικά προβλήματα ή περιορισμένη οικονομική δυνατότητα, μεταξύ άλλων, που κατοικούν σε νησιά της άγονης γραμμής και δυσπρόσιτες περιοχές της Ελλάδας, καθώς στον τόπο διαμονής τους δεν υπάρχουν κατάλληλες υποδομές υγείας και εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό. Στο πλαίσιο των Δωρεών Ενάντια στην Κρίση, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) συναισθάνθηκε την κατάσταση αυτών των ανθρώπων, και σκέφτηκε ανατρεπτικά προκειμένου να δώσει λύση στο πρόβλημά τους: εφόσον οι κάτοικοι δυσπρόσιτων περιοχών δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε νοσοκομεία, μήπως, αντ’ αυτού, θα έπρεπε τα νοσοκομεία και τα διαγνωστικά κέντρα να ταξιδεύουν κοντά τους;
Με επιμονή και αποφασιστικότητα, η εν λόγω ιδέα που, αρχικά, ενδεχομένως να φάνταζε ουτοπική έγινε πραγματικότητα. Με πρωτοβουλία του ΙΣΝ, το 2014, δημιουργήθηκε και ξεκίνησε τις αποστολές του το πρόγραμμα των Κινητών Ιατρικών Μονάδων (ΚΙΜ), το οποίο υλοποιείται με αποκλειστική δωρεά του ΙΣΝ από την ΑΜΚΕ «Αναγέννηση & Πρόοδος», σε συνεργασία με την Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας (ΑΕΜΥ) και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, για την παροχή δωρεάν ιατρικής φροντίδας σε κατοίκους παραμεθόριων περιοχών.
Το πρόγραμμα πενταετούς διάρκειας περιλαμβάνει την αγορά δύο Κινητών Ιατρικών Μονάδων, οι οποίες εξοπλίστηκαν με υπερσύγχρονο ιατρικό εξοπλισμό, τρισδιάστατο ψηφιακό μαστογράφο, οδοντιατρείο, συγκρότημα μέτρησης της οστικής πυκνότητας και φορητό μηχάνημα ακτινογραφίας, προσφέροντας τη δυνατότητα σε επιστημονικό προσωπικό να δημιουργεί και να οργανώνει εντός δυο ωρών μία κλινική σε κατάλληλο δημόσιο χώρο στις εκάστοτε απομακρυσμένες περιοχές που επισκέπτονται.
Η παραμονή κάθε αποστολής διαρκεί 2 έως 3 ημέρες, κατά τη διάρκεια της οποίας οι κάτοικοι έχουν τη δυνατότητα να συναντήσουν γιατρούς 15 ειδικοτήτων, και συγκεκριμένα Ακτινολόγο, Γενικό Γιατρό, Γενικό Χειρουργό, Γυναικολόγο, Καρδιολόγο, Νευρολόγο, Οδοντίατρο, Ορθοπαιδικό, Οφθαλμίατρο, Παιδίατρο, Ωτορινολαρυγγολόγο, Διαιτολόγο, Ψυχολόγο, Εργοθεραπευτή και Ψυχίατρο, καθώς και 26 καταρτισμένους νοσηλευτές και τεχνικό προσωπικό. Παράλληλα, υποβάλλονται σε μία σειρά διαγνωστικών και απεικονιστικών εξετάσεων, όπως ακτινογραφίες, τεστ ΠΑΠ, triplex καρδιάς, ακτινογραφικούς υπέρηχους θυροειδούς, μαστών, και σε έλεγχο νεοπλασιών, ενημερώνοντας για τον οικογενή χαρακτήρα της νόσου και τον τρόπο που μπορούν να ελαχιστοποιήσουν μελλοντικά προβλήματα στους ίδιους και τους συγγενείς τους.
Η πρώτη αποστολή πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2014, στο Καστελόριζο και έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί 38 αποστολές σε περιοχές όπως την Κάσο, την Τήλο, τον Άγιο Ευστράτιο και τα Άγραφα, με πιο πρόσφατο σταθμό το νησί της Ανάφης. Οι Κινητές Ιατρικές Μονάδες επισκέπτονται κάθε μήνα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, έναν διαφορετικό προορισμό – νησιά της άγονης γραμμής και δυσπρόσιτες περιοχές – της Ελλάδας. Ένα μήνα πριν από κάθε αποστολή, εγκαθίσταται μία προσωρινή γραμματεία στον εκάστοτε προορισμό, σε συνεννόηση με τις δημοτικές αρχές, η οποία λειτουργεί καθημερινά, προκειμένου να διευκολύνει τη διαδικασία προγραμματισμού εξετάσεων και να εξασφαλίσει την ομαλή διεξαγωγή του προγράμματος.
Για κάθε εξεταζόμενο δημιουργείται ένας ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος, στον οποίο καταγράφεται το ιστορικό του και τυχόν ευρήματα των εξετάσεων, με στόχο την ενημέρωσή του σχετικά με την κατάσταση της υγείας του και τη σύσταση περισσότερων οδηγιών, όπου κρίνεται απαραίτητο, με βάση τα ευρήματα προηγούμενης επίσκεψης της επιστημονικής ομάδας.
Έως σήμερα έχουν εξετασθεί περισσότεροι από 13.600 άνθρωποι ενώ έχουν πραγματοποιηθεί 37.956 ραντεβού και 23.968 κλινικές εξετάσεις. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όπου έχουν γίνει διαγνώσεις περιστατικών με καρδιολογικά προβλήματα και διαφορετικές μορφές νεοπλασιών, τα οποία παραπέμφθηκαν στην Αθήνα, στην Πολυκλινική Ολυμπιακού Χωριού ή στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αττικόν, για περαιτέρω εξετάσεις και νοσηλεία και αντιμετωπίστηκαν χάρη στην έγκαιρη διάγνωσή τους. Ενώ, αρκετές φορές, κατά τη διάρκεια των επισκέψεων των ΚΙΜ, έχουν πραγματοποιηθεί χειρουργικές επεμβάσεις, και έχουν αντιμετωπιστεί έκτακτα περιστατικά, όπως ενδεικτικά σοβαροί τραυματισμοί, καρδιολογικά επεισόδια και επιληπτικές κρίσεις.
Στο πλαίσιο των παρεχόμενων υπηρεσιών των ΚΙΜ πραγματοποιούνται επίσης ομιλίες με θέμα τις μαθησιακές δυσκολίες, την πρόληψη ψυχικών νόσων, παροχή διατροφικών συμβουλών καθώς και μαθήματα πρώτων βοηθειών, υπό την καθοδήγηση εξειδικευμένων επαγγελματιών.
Το πρόγραμμα των Κινητών Ιατρικών Μονάδων δεν θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα χωρίς την πολύτιμη συμβολή του συνεργαζόμενου επιστημονικού προσωπικού. Πρόκειται για ανθρώπους, που, με δική τους θέληση, αφιερώνουν ένα σαββατοκύριακο τον μήνα σε συνανθρώπους τους που το έχουν πραγματικά ανάγκη. Συνεργαζόμενοι γιατροί, νοσοκόμοι και τεχνικό προσωπικό κλείνουν τα γραφεία τους, αναβάλλουν τα ραντεβού τους και τις οικογενειακές υποχρεώσεις τους, με σκοπό να παράσχουν τις υπηρεσίες τους και να εξασφαλίσουν ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν ελεύθερη πρόσβαση σε ολοκληρωμένες υπηρεσίες υγείας.
Μέσα από το πρόγραμμα των ΚΙΜ γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2015 και ένα ακόμη πρόγραμμα με την ονομασία «Αθλητικά Μονοπάτια», το οποίο υλοποιείται, επίσης, από την ΑΜΚΕ «Αναγέννηση & Πρόοδος» με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Αφορμή για τη δημιουργία του εν λόγω προγράμματος αποτελούν τα ευρήματα σχετικής έρευνας, σύμφωνα με τα οποία ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών που ζουν σε νησιά της άγονης γραμμής πάσχουν από παιδική παχυσαρκία, δεν αθλούνται και μόλις το 3% γνωρίζει ασφαλές κολύμπι, παρά το γεγονός ότι έχουν μεγαλώσει δίπλα στη θάλασσα. Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων «Αθλητικά Μονοπάτια» πραγματοποιούνται μαθήματα κολύμβησης και εκμάθηση αθλημάτων, όπως μπάσκετ, ξιφασκία και τένις και κιναισθητικά παιχνίδια.
Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό το πρόγραμμα των Κινητών Ιατρικών Μονάδων ήταν πενταετούς διάρκειας. Λίγο, όμως, πριν ολοκληρωθεί η περίοδος της πενταετίας, το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αποφάσισε να ανανεώσει τη δωρεά του για επιπλέον 5 έτη, με στόχο να καλύψει τις ανάγκες 48 γεωγραφικά αποκλεισμένων περιοχών, συμπεριλαμβανομένων 22 νησιών και 26 περιοχών της ηπειρωτικής Ελλάδας, αυξάνοντας τον αριθμό των επισκέψεων από μία σε τρεις το μήνα. Άλλωστε, δεν θα μπορούσε να κάνει διαφορετικά. Όταν ξέρεις ότι μπορείς να βελτιώσεις το επίπεδο ζωής των συνανθρώπων σου, την υγεία τους και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και να σώσεις ζωές, έχεις την ηθική υποχρέωση να το κάνεις. Και όχι απλώς να το κάνεις, αλλά να το κάνεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, και με όλη σου την καρδιά.